NEDEN

Yıkılışı arifesinde komünist rejiminin Türk azınlığına karşı gerçekleştirdiği son yoğun baskılarından bu yana yaklaşık 40 yıl geçmiş olmasına rağmen Bulgaristan’da Müslüman vatandaşlarına yönelik yıllarca işlenen kanunsuzluklara dair görsel bir arşiv bulunmamaktadır
Pomak ve Türklerin isimleri değiştirilmesini, göç edilmesini ve ülkelerinden kovulmasını belgeleyen fotoğraflar, Bulgaristan’da, Türkiye’de veya dünyada özel veya topluma açık arşivlerde korunmakta ya da hiç bulunmaktadır.

Bu durum, yaşanan trajik olayları incelemekte, anlamakta ve onlarla ilgili hafızayı iletmekte önemli sorun yaratmaktadır.
Görsel arşivin amacı, Bulgaristan vatandaşlarının bir bölümünü oluşturan Pomak ve Türklerin ülke içi sürgünleri, toplu şekilde vatanlarından kovulmaları ve zorla asimile edilmeleri gibi yoğun baskıları belgeleyen fotoğrafları bir araya toplayarak açık dijital görsel arşiv oluşturmaktır.

Arşiv, Bulgar fotoğrafçıların görsel belgeleri ve dünya fotoğrafçılarının bilinmeyen çalışmaları olduğu gibi çok değerli, günümüze dek ortaya çıkarılmamış, işlenen suçlarla ilgili mağdurları tarafından yerinde çekilen özel fotoğrafları toplayacaktır. Kurumsal baskı uygulan Emniyet ve İstihbarat gibi devlet müesseseleri tarafından çekilmiş fotoğraflara özel yer ayırılacaktır.

Dijital arşiv sürekli zenginleşerek bilimsel araştırmalara, küratör projelere, açık tartışmalara, sergilere ve kitaplara açık olacaktır.
Türk ve Bulgar diasporalarının dünyadaki geniş dağılımı dolayısıyla dijital arşiv, yeni ortak hafıza yeri oluşması için önemli rol oynayabilir, diyalogun, yeni araştırmaların ve bakış açıların ortaya çıkmasını sağlayabilir.

Bunun yanı sıra arşiv, Bulgaristan’da, Türkiye’de veya dünyadaki araştırmacılara, üniversite ve diğer öğrencilere tarihe ve yeni tarihi kaynaklarına ulaşma imkanını sunmaktadır.

ÇERÇEVE

Zorunlu asimilasyon süreçlerinin başlangıcı komünist dönemine (1945-1989) ait olmadığı gerçeğini bildiğimiz halde dijital arşiv, bu yıllar üzerinde yoğunlaşmaktadır. Zorunlu asimilasyon süreçleri, Bulgaristan’ın kuruluşundan sonraki dönemin bir parçası olup Bulgar ulusunun oluşumunun önemli bir parçasıdır. Sonraki aşamalarda görsel arşivin çerçevesi genişletilebilir. Sınırlandırmalar bazı durumlara bağlıdır.

Komünist dönemine ait özellikler, Bulgar vatandaşı olan Müslümanlara karşı yürütülen politikalarda açığa çıkartılabilir. Ayrıca, görsel arşivimizin dayandığı söz konusu dönemle ilgili yeterli sayıda kaliteli tarih araştırmaları mevcuttur.

Amacımız, fotoğraf belgelerini bir araya getirerek var olan bilginin üzerine bir şeyler koymaktır.